ATATÜRK'ÜN EN DEĞER VERDİĞİ ARKEOLOG PAŞABAHÇELİ ARİF MÜFİT MANSEL

 Beykoz İlçemiz sakinleri arasında bir zamanlar ya da kendi branşlarında hiç unutulmayan, ve tarihe not düşmüş isimler de yok değil...işte bunlardan birisi olan Arif Müfid Mansel,
Atatürk'ün en değer verdiği Türk Arkeologlarından birisidir...Antalya'nın Side ve Perge gibi iki tarihi Antik Kentini gün yüzüne çıkartan isimdir o...Yazları Paşabahçe'deki Tevfik Paşa Yalısında,  ( Paşabahçe Devlet Hastanesi Karşısındaki Yalı ) Kışları ise genelde Şişli-Osmanbey'deki apartımanında geçirdirdi..paha biçilmez bir plak koleksiyonu olduğu tanıyanlarınca ifade edilir.

Türkiye'de Ordinaryus ünvanlı ilk Arkeolog olan Mansel, Paşabahçe'deki Yalısında verdiği özel davetlerde Türkiye'nin vakti zamanındaki en ünlü, tanınmış simalarını ağırlardı. Yalı önünde bekleyen Yatı ile Boğaziçi'ni turlamak da ayrı bir keyif idi onun için. Bugün Beykoz'da kime sorsanız, Side ve Perge deseniz tanıyanlar, bilenler çıkar da orayı kim ortaya çıkarmış, Arif Müfit Mansel adını duydunuz mu deseniz kaç acaba bilen çıkar mı...Beykoz içinde daha ne değerler barındırmakta ve de geçmişte barındırmış, tıbkı Arif Müfit Mansel gibi...

Dilerseniz bu Tarih Adamı neler yapmış bir bakalım ;

Arif Müfid Mansel (Doğumu 1905 İstanbul-18 Ocak 1975 Paşabahçe), Türk arkeolog, akademisyen.

Türk arkeolojisinin öncülerindendir. Lüleburgaz, Kırklareli ve Vize tümülüslerinde gerçekleştirdiği kazılarla Türkiye’nin klasik arkeoloji alanında yaptığı ilk metodik ve sistemli alan araştırmalarını başlatmıştır.

1940’larda başlattığı Side ve Perge kazıları Türkiye’de yapılan arkeolojik çalışmaların önde gelenlerindendir.

 İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Kürsüsünü kurmuştur

 Yaşamı

 1905 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Evde özel dersler görerek ilköğrenimini tamamladıktan sonra orta öğrenimine İstanbul Alman Mektebi’nde başlayıp 1925’te Fransız Saint Benoit Lisesi’nde tamamladı.

Ünlü Alman arkeoloğu Theodor Wiegand’ın Almanya’da iki Türk gencinin arkeloloji alanında eğitim görmesi için sağladığı bursu almak üzere Halil Ethem Bey’in seçtiği iki gençten biri olarak Almanya’ya gitti (1925)[1]. Berlin Üniversitesi’nde öğrenim gördü. “Stockwerkbau der Griechen und Römer” başlıklı tezi ile 1929 yılında doktor ünvanını aldı.

Müzeciliği

Doktorasının ardından hemen Türkiye’ye dönerek İstanbul Arkeoloji Müzeleri kadrosunda görev aldı. 1931 yılına kadar Müzeler Umum Müdürü Halil Edhem’in; 1946’ya kadar ise onun yerine alan Aziz Ogan’ın yardımcısı olarak görev yaptı.

Türk Tarihinin Ana Hatları

1933 sonlarındada Dolmabahçe Sarayı’na çağrılan Arif Müfit Bey’den cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk Türk Tarihinin Ana Hatları'nın 4. bölümü olan, Orta Şark'ın B paragrafını, yani İran'ı yazmasını istedi. 1934 yılında yayımlanan İran'ın Tarih ve Arkeolojisi başlıklı yapıtı böylece ortaya çıktı.

1935'de Soyadı kanunuyla Mansel soyadını alman Arif Müfid, Türk Tarihinin Ana Hatları'nın Ege Medeniyeti bölümüyle ilgili malzeme toplamak üzere, Türk Tarih Kurumu tarafından Yunanistan'a inceleme yapmaya da gönderildi.[2]

Türk Tarihinin Ana Hatları kitabının bölümleri üzerinde çalışmak, Arif Müfid'in de tarih çalışmalarına olan ilgisini perçinlemiş; ömrü boyunca, arkeolojinin yanı sıra tarih alanında da bir kısmı ders kitabı olarak da okutulacak yapıtlar üretmesini sağlamıştır.[2]

Akademik yaşam

Müzedeki görevi devam ederken 1935 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Eski Çağ Tarihi kürsüsünde ders vermeye başlayan Mansel, 1936 yılında doçent oldu. 1944’te kendi kurduğu Klasik Arkeoloji Kürsü’sünde Arkeoloji dersleri vermeye başladı ve kürsü başkanlığı yaptı. Aynı yıl profesör olan Mansel, 1946’da müzedeki görevinden ayrıldı. Ege ve Yunan Tarihi derslerini ve kürsü başkanlığı görevini ölümüne kadar sürdürdü. 1956’da ordinaryüs profesör ünvanını aldı.

Kazı çalışmaları

Kazı çalışmalarına 1932’de Atatürk’ün ilgi duyduğu Yalova kaplıcalarında başladı; 1933 yılında İstanbul Laleli’deki Balabanağa Mescidinde kazılar yaptı.

 1936’da Türk Tarih Kurumu tarafından Trakya kazıları başkanlığına atandı.[1] Trakya Tümülüslerindeki kazılar 1936-1940 arasında devam etti. 1938-1941/1948 yıllarında İstanbul Küçükçekmece’deki Rhegion kazı çalışmalarını gerçekleştirdi. 1943 yılından itibaren Türk Tarih Kurumu adına Pamfilya bölgesinin sistemli bir şekilde incelenmesi görevini üstlendi; bu konudaki çalışmalarını 1974 yılına kadar kesintisiz sürdürdü. Bu çalışmalar kapsamında 1946’da Perge, 1947’de Side kazılarını başlattı. 1954 yılında İstanbul Üniversitesi Antalya’da Arkeoloji Araştırmaları İstasyonu’nu kuran ve Mansel buranın ilk müdürü oldu.[1]

Bazı eserleri

Stockwerkbau der Griechen und Römer (1932, Berlin)

İstanbul’da Bulunan Bir Prens Lahdi (1934, İstanbul)

İran’ın Tarih ve Arkeolojisi (1934, İstanbul)

Yalova Kılavuzu (1936, İstanbul)

Trakya'nın Kültür ve Tarihi (1938, İstanbul)

Mısır ve Ege Tarihi Notları (1938)

Silifke Kılavuzu (1943, İstanbul)

Ege ve Yunan Tarihi (1947, Ankara)

Türkiye‟nin Arkeoji, Epigrafi ve Tarihi Coğrafyası için Bibliyografya (1948, Ankara)

Perge’de Kazılar ve Araştırmalar (1949, Ankara),

Die Ruinen von Side (1963, Berlin)

Side Klavuzu (1967, Ankara)

Side 1947-1966 Yılları Kazıları ve Araştırmalarının Sonuçları (1978, Ankara)